Er wordt vaak gezegd: ‘je moet luisteren’ of ‘ik kon niets doen’. Alleen maar luisteren: twee misverstanden.
Luisteren is een werkwoord. Luisteren werkt. Luisteren kan veel doen. Luisteren doet vaak meer dan je denkt. Luisteren is een persoon. Jij bent het die luistert of niet. Luisteren kun je zien. Je kunt het aan iemand zien. Je ziet of iemand je ontvangt. Luisteren is niet niets zeggen. Luisteren is aandacht. Luisteren is oprechte interesse.
Luisteren is soms vragen: wil je daar meer over zeggen, kun je me helpen om dit beter te begrijpen of vragen versta ik het goed als ik het zo samenvat. Luisteren is samen zoekend verder gaan. Luisteren kan je ver brengen, maar ook dichterbij. Je leert elkaar beter kennen.
Luisteren is dus niet een bevel als in een bevelshuishouding. In zo een huishouding gaat het over moeten, gaat het over nacht, gaat het over van boven naar beneden. In zo een huishouding wil iemand gelijk krijgen, onderbreek jij iemand of iemand jou. Je breekt eerder af dan op.
Luisteren is eerder een vorm van overleggen. Hoort meer in een overleghuishouding. Daar is een over en weer. Daar is een tafel van overleg waar je veilig bent, waar je je thuis voelt. Daar kun je ook je vragen en twijfels op tafel leggen. Je mag er kwetsbaar zijn.
Luisteren is niet altijd iets willen doen of oplossen. Luisteren is ontdekken dat niets doen veel kan doen. Leren vertrouwen in de kracht van luisteren is een weg om te gaan. Dat luisteren kan vreugde en geluk brengen. Wie zich echt beluisterd, ingeluisterd voelt, die krijgt weet van deze vreugde. Die komt op adem.
studeerde aan de Katholieke Theologische Hogeschool Utrecht en de Universiteit van Yale.
Hij is werkzaam (geweest) als priester, verpleegpastor en geestelijk verzorger; actief als spreker op lezingen en symposia, en publicist over thema’s als afscheid, rouw verlies en zorg.
Van den Berg heeft onlangs zijn 75e boek gepubliceerd.